ضرب المثل های لری

ضرب المثل های لری _ سری اول

چیستان وضرب المثل های لری

چیستان با گویش لری

اِسرپ سننی تره, اِ شكر شیری تره
از سرب سنگین‌تر و از شكر شیرین‌تر
"خواب"

حونه پاتشا, بی‌درز و بی‌دوز
خانه پادشاه, بدون دوخت و درز
"تخم مرغ"

دمی سرخ و قیامت, د در تنن و علامت, ترمی‌ره حوشگ در میا
از داخل سرخ و قیامت, از بیرون تنگ و علامت, تر می‌رود و خشك در می‌آید
"تنور و نان"

سوز و سرخ و حنایی, كارد تیز و قصاوویی
سبز و سرخ و حنایی, كارد تیز قصابی
"هندوانه"

سیه چی زغال, اسبیه چی شیر, حله چی كمو, خدننه چی تیر
همچون زغال سیاه است, چون شیر سفید, چون كمان كج, و چون تیر خدنگ است
"چشم و ابرو"

ریش اسبی اَغل مَغل, دس دجیو و پا در بغل
ریش سفید عجیب و غریب, دست تو جیب و پا در بغل
"لاك پشت"

چی یه دیدیم دئی دش, ارّه پا و نوژی چش
چیزی دیدیم در این دشت, پا مانند ارّه و چشم مثل عدس
" ملخ"

ضرب‌المثل‌های لری

تا كچكی نكی و گپی نمیرسی
تا كوچكی نكنی به بزرگی نمیرسی
یادآوری به افرادی است تا از فرمانبرداری بزرگترها و استادان رنجیده خاطر نشوند موفق نمی شوند.

تراز گـُروَه تا در كَه دو
مسیر راست و همیشگی گربه تا در انبار كاه
كنایه به افرادی است كه رفت و آمد بجای معین دارند.

بزم میره, بالا می شینه
بدگویی و غیبت می كند,در صدر هم می نشیند.
كنایه به افراد از خود راضی و دورواست.

چش دخوش سی بی سرمه داخلش كرد
چشم از خودش سیاه بود, سرمه هم تویش كشید
دوباره كاری و انجام كارهای زائد و غیر لازم.

د دیت كور بیم و تشت روشه نویم
از دودت كور شدم, با آتشت روشن نشدم( گرم نشدم)
كنایه به افراد بی سود و زیان آور است.

زیه و هفتا آوو, قاووش ترنیه
به هفتاد آب زده, مچ پایش هم خیس نشده
افراد هفت خط و زرنگ را گویند.

ملیچك امسال, جیكه جك پارسال
گنجشك امسال, جیك جیك پارسال
ادعای بیش از توان كردن.

ضرب‌المثل‌های الیگودرز (بختیاری)
ایر كلا آقاسه نیده بید, ادعا شایی اِكرد.
اگر كلاه پدرش را ندیده بود, ادعای شاهی می كرد.
خودبزرگ بینی و تكبر بی مورد

دَدَر و داآ اِبره کُرو بوه
دختر به مادر شبیه است و پسر به پدر
در مورد شباهتهای اخلاقی بین فرزندان و پدر و مادرشاناین مثل آورده می شود.

ز خاك ورداشتن چو كنیش دِ خره
از خاك برداشتن,كاشتن تو گل
از بندی به بند سخت تر گرفتار شدن

كور ز تیاس ترسه، كچل ز سرس
كور از چشمهاش می ترسد و كچل از سرش
هر كسی از نقطه ضعف خودش ترس دارد.

و كچل گتن سی چه سر ته شنه نكنی، گت: خوشم ز ئی قرتی گریا نیا
به كچل گفتن چرا سرت را شانه نمی كنی، گفت: از این قرتی گریها خوشم نمیاد
هر كس در كاری سود نداشته باشد آنرا مناسب نمی داند

کُر خو سی هر كه با سرمایه نیخوا
پسر خوب برای هر كس باشد سرمایه نمی خواهد
اشاره به غیرت و جوهر داشتن پسرهای خوب است.

ترانه سیت بیارم، تك بیت‌هایی که در لرستان در وصف عروس و داماد می خوانند

سیت بیارم, سیت بیارم, باری گل باری حنا
بارهای گل و حنا برایت بیاورم

حنایا سی دس و پاته, گلیا سی سر جا
حناها برای دست و پایت است و گلها برای داخل حجله

ژیره كفتم, ژیره بختم, گرتژیره وم نشس
زیره كوبیدم و بیختم, گرد زیره بر من نشست

شادوماد در دروما, سر تا پا گل وم نشس
شاداماد از در كه درآمد غرق در گل شدم

ئی انارون نشگنی تو, مر ایما انار حریم
این انارها را نشكنید ما نیامده ایم انار بخوریم

سوز كیونه, زین كنیتو, ایمانیش عروس بریم
مادیان سفید عروس را زین كنید, آمده ایم عروس را ببریم

ای برارو, ای خوورو, سر من قوربون تو
ای برادر و خواهرانم سر من قربانی سر شما

ایقدر خدا نكشم, سی حنا و نون تو
آرزو می كنم زنده باشم و حنا بندان شما را ببینم